www.taniec.konin.pl ⁄ Aktualności ⁄ Historia tańca, styl i charakter ⁄ Historia tańca : Cha cha :

Historia tańca : Cha cha

fragment z książki prof. M. Wieczystego „Tańczyć może każdy”

takt: ⁴/₄

tempo: 32-34 taktów na minutę

pochodzenie, styl i charakter

Cha cha cha jest jeszcze tańcem zbyt młodym, aby można było mówić o jego historii i tradycji. Wprawdzie podniecające dźwięki i rytmy maracas, bongoes, slaves rozbrzmiewają w Europejskich lokalach tanecznych od lat czterdziestych, lecz melodie i rytmy cha cha cha pojawiły się w Stanach Zjednoczonych i w Europie dopiero w latach pięćdziesiątych. Forma taneczna cha cha cha została ustalona po raz pierwszy w roku 1953.

Na powstanie muzyki cha cha cha złożyły się wpływy, jakie wywierały na kubańską muzykę taneczną jazz, swing i akcentowana odbitka off beat. Już na początku lat pięćdziesiątych zauważono w Stanach Zjednoczonych i Europie ten nowy, inspirowany jazzem styl muzyczny. w miejsce dawnego rytmu rumby, akcentowania pierwszej, czwartej i siódmej ósemki, akcentowano teraz wszystkie cztery uderzenia jednego taktu lub najczęściej - drugą i czwartą. Pojawiła się również charakterystyczna odbitka, która później stała się podstawą nowego tańca cha cha cha.

Pisaliśmy już w zakresie historii rumby, że konflikty nie omijają również świata tanecznego. Rumbowe kontrowersje spowodowane pojawieniem się nowej muzyki i nowego tańca - mambo, przeniosły się siłą rzeczy i na cha cha cha. Mimo że konflikty nieco ucichły i uzgodniono wiele poglądów, to jednak niektórzy twierdzą, że oba tańce kubańskie powinny nosić nazwy: mambo bolero i cha cha cha, inni zaś, że prawidłowe nazwy tych dwóch tańców brzmią: kubańska rumba i cha cha cha. Posłuchajmy, co o pochodzeniu, stylu i charakterze cha cha cha piszą inni.

Frances Rust w artykule zamieszczonym w "Ballroom Dancing Times" pod tytułem A Sociologist Looks at Latin wyraził pogląd, że kombinacja afrokubańskiej muzyki i amerykańskiego jazzu dały w wyniku inny podniecający rytm, nazwany mambo. Ponieważ atrakcyjna muzyka mambo rozwijała się bardzo szybko, w niedługim czasie zauważono już trzy rodzaje rytmów: single, double i triple. Jak zawsze, kiedy rozwija się muzyka, rozwija się odpowiednio i taniec.Triple mambo inspirowało kubańskich tancerzy do przystosowania kroków tanecznych do akcentów muzycznych, w wyniku czego rytm triple mambo stał się podstawą nowego tańca cha cha cha. Lucien Dawid, znany nauczyciel tańca, który przez wiele lat kształtował kierunek rozwoju tańców Ameryki Łacińskiej na kontynencie europejskim i przeciwstawiał się dominacji angielskich nauczycieli tańca w tym rodzaju tańca, w jednym ze swoich biuletynów szkoleniowych traktujących o  pochodzeniu cha cha cha napisał, że pojęcie mambo istnieje na Antylach w różnorakich znaczeniach. Sprowadza się ono w językach afrykańskich plemion Bantu, zamieszkujących Kongo, do słowa diambu, które w liczbie mnogiej brzmi mambu i może oznaczać zarówno sprawę, interes, rozmowę, jak i zabawę. Mieszkańcy Ameryki Łacińskiej i Antyli używający języka hiszpańskiego przekształcili to słowo pod wpływem Kreolów na mambo. w tańcu o tej nazwie, powstałym na Kubie w latach pięćdziesiątych, widoczna jest cecha pierwowzoru - zabawy.

Frank Borrows, autor kilku cennych prac i jeden z twórców teorii tańców towarzyskich Ameryki Łacińskiej, twierdzi m.in., że istotną cechą mambo jest jego rytm. Uważa on, że trudno jest stworzyć dokładną definicję tańca mambo, ale łatwo podzielić na dwa rodzaje; na kubańską rumbę i kubańskie cha cha cha. Uważa on również, że cha cha cha jest ostatnią ewolucją triple mambo, a właściwą cechą taneczną cha cha cha są chassés i nowe figury typu challenge, polegające na oddzielnym tańczeniu, oraz, co nie jest rzadkością, skłanianie tancerki do powtarzania ruchów tancerza.

Dorris Lavelle, partnerka słynnego Mr Pierre'a, nieżyjącego już dzisiaj pioniera tańców Ameryki Łacińskiej i nauczyciela nauczycieli tańca tego typu, zaznacza, że rodzimy folklor jest najlepszym wzorcem każdego tańca. Biorąc udział w ciągnącej się przez wiele lat dyskusji na temat pochodzenia, stylu i charakteru tańców Ameryki Łacińskiej, podała w jednej ze swych wypowiedzi, że podczas ostatnich odwiedzin szkół tańca na Kubie stwierdziła razem z Mr Pierre'em, że muzyka mambo zniknęła już dość dawno, a jej miejsce zajęły "słodkie" utwory, w których sekcja rytmiczna, zwłaszcza Conga Drums, wyraźnie określa rytm kroków tanecznych cha cha cha.

Nina Hunt, słynna nauczycielka czołowych zawodowych i amatorskich par tanecznych, znana też z prób urozmaicania wariacji tanecznych elementami stosowanymi w jeździe figurowej na łyżwach, twierdzi, że najbardziej istotnym składnikiem cha cha cha jest silna interpretacja rytmiczna. Utalentowani tancerze pod wpływem dobrej muzyki akcentują rytm silną akcją nóg i przyswajają sobie automatycznie charakterystyczny ruch ciała, zwany w tańcu bouncing movement. w polskim ruchu tanecznym przyjęto następujące zasady nauczania cha cha cha:

• Ponieważ doświadczenia wykazały, że rozpoczynanie każdej figury cha cha cha w oryginalnym rytmie kubańskim sprawia początkującym uczestnikom kursów tańca i stopnia wiele trudności, a czasem przerasta ich możliwości, przyjmuje się uproszczony system nauczania cha cha cha w rytmie:              (pierwszy krok na pierwsze uderzenie).
• Zaawansowani uczestnicy kursów II i III stopnia oraz tancerze turniejowi powinni tańczyć cha cha cha w oryginalnym rytmie kubańskim:               .
• Wybór metody rozliczania kroków tanecznych cha cha cha (1, 2 3, 4 - i; 1, 2, 3, cha cha; 2, 3, 4 - i, 1; krok, krok, cha cha cha, itp. ), rozpoczynania figur od kroku pierwszego na drugie uderzenie czy od kroku piątego na pierwsze uderzenie pozostawia się nauczycielom tańca.

Cha cha cha zaliczamy do kategorii tańców Ameryki Łacińskiej. Tańczy się go prawie w miejscu, nie dookoła sali. Tancerz może prowadzić tancerkę ciałem, rękami, jedną ręką lub wcale jej nie prowadzić, nie trzymając w ogóle (patrz postawa i trzymanie). Styl i sposób tańczenia cha cha cha zmieniały się już kilkakrotnie. Początkowa akcja staccato, polegająca na ostrym zginaniu i prostowaniu kolan, została zastąpiona pod wpływem nowego stylu utworów muzycznych na łagodniejszą, lecz w dalszym ciągu bardzo rytmiczną akcję nóg.

Również tempo stało się nieco szybsze.

Cha cha cha jest tańcem bardzo lubianym i popularnym. Redakcja jednego z tygodników tanecznych rozesłała do większych młodzieżowych klubów tanecznych w Zachodniej Europie ankietę, w której m.in. postawiono pytanie jakie tańce podobają się młodzieży najbardziej. Wbrew wszelkim przewidywaniom okazało się, że najwięcej zwolenników ma cha cha cha, a dopiero na dalszych miejscach wymieniono najmodniejsze tańce beatowe. w wypowiedziach podkreślano, że cha cha cha fascynuje nie tylko rytmem, ale że jej pięciokrokowy zestaw narzuca pewną dyscyplinę inwencji ruchowej i urozmaica tańczenie.

postawa taneczna

postawa zasadnicza

Tancerz i tancerka ustawiają się naprzeciw siebie w pozycji naturalnie wyprostowanej w nieznacznej odległości od siebie, około 15 cm.

Głowę trzymają wysoko. Tancerz obejmuje tancerkę prawym ramieniem. Bliższe szczegóły dotyczące postawy tanecznej zamieszczone są w opisie rumby kubańskiej.

pozycja otwarta

Ustawienie tancerza i tancerki jak w pozycji zasadniczej, ale tancerz nie obejmuje tancerki prawym ramieniem. Lewa ręka tancerza i prawa tancerki połączone, pozostałe wysunięte w bok.

pozycja promenady

• zamknięta pozycja promenady - tancerz obejmuje tancerkę prawym ramieniem, prawe biodro tancerza dotyka lewego biodra tancerki. Tancerz znajduje się po lewej stronie tancerki, oboje kroczą do przodu w tym samym kierunku. Układ sylwetek tancerzy przypomina swym kształtem literę V.
• otwarta pozycja promenady - tancerz ustawia się po lewej stronie tancerki i prawą dłonią ujmuje lewą dłoń tancerki. Pozostałe ręce wysuwają w bok. Oboje zwróceni są w tym samym kierunku.

pozycja odwrotnej promenady

• zamknięta pozycja odwrotnej promenady - tancerz obejmuje tancerkę prawym ramieniem, lewe biodro tancerza dotyka prawego biodra tancerki. Tancerz znajduje się po prawej stronie tancerki, oboje kroczą do przodu w tym samym kierunku.
• otwarta pozycja odwrotnej promenady - tancerz ustawia się po prawej stronie tancerki i lewą dłonią ujmuje jej prawą dłoń. Pozostałe ręce wysuwają w bok. Oboje zwróceni są w tym samym kierunku.

obroty pod ręką

Obroty pod ręką tańczy się w pozycji otwartej (tancerz nie obejmuje tancerki prawym ramieniem).

rytm taneczny

W cha cha cha, w zależności od zaawansowania i muzykalności tańczących, stosuje się dwa rodzaje rozwiązań rytmicznych kroków tanecznych.

podział rytmiczny:

• Uproszczony podział rytmiczny dla początkujących
  • rytm miarowy (uderzenia):           
  • rytm taneczny kroków:           
  • wartości rytmiczne: 1 1  ¹/₂ ¹/₂ 1
  • sposób liczenia kroków:
    • raz, dwa, trzy - i, cztery
    • krok, krok, cha-cha, cha
• Podział rytmiczny dla zaawansowanych
  • rytm miarowy (uderzenia):           
  • rytm taneczny kroków:           
  • wartości rytmiczne: 1 1 1 ¹/₂ ¹/₂
  • sposób liczenia kroków:
    • raz, dwa, trzy, cztery - i,
    • w bok, w przód, w tył, cha cha,
    • w bok, w tył, w przód, cha cha.